5 loại viêm gan virus thường gặp

Viêm gan virus là tình trạng tổn thương viêm nhu mô gan do virus viêm gan gây nên. Các tác nhân này tấn công gây tổn thương nhu mô gan, ảnh hưởng đến chức năng gan. ThS.BS Phạm Khắc Khiêm, khoa Tiêu hóa – Gan mật – Tụy, Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh Hà Nội, cho biết có 5 loại virus viêm gan chính.

Virus viêm gan A (HAV)

Viêm gan A do virus viêm gan A gây ra. HAV không gây bệnh viêm gan mạn tính và rất ít khi gây tử vong, một số ít trường hợp xuất hiện triệu chứng nặng.

HAV lây truyền chủ yếu qua đường phân – miệng: khi người khỏe mạnh sử dụng thức ăn hoặc nước uống bị nhiễm bẩn từ phân của người đã nhiễm bệnh. Sử dụng nước bị nhiễm bẩn, tiếp xúc trực tiếp với phân người bệnh cũng có nguy cơ nhiễm virus viêm gan A.

Virus này có thời gian ủ bệnh khoảng 14-28 ngày. Triệu chứng từ nhẹ đến nặng gồm sốt, mệt mỏi, ăn kém, tiêu chảy, buồn nôn, đau bụng, nước tiểu sẫm màu, vàng da. Người lớn có triệu chứng rõ hơn ở trẻ em.

Người bệnh cần được xét nghiệm máu (HAV IgM) để xác định nhiễm HAV cấp. Viêm gan virus A thường tự khỏi. Điều trị chủ yếu nhằm mục đích duy trì dinh dưỡng cân bằng bao gồm cả bổ sung nước sau khi nôn hoặc tiêu chảy.

Virus viêm gan B (HBV)

HBV có thể gây viêm gan cấp và viêm gan mạn, nguy cơ cao tiến triển xơ gan, ung thư gan. Bệnh có thể phòng ngừa nếu người bệnh tiêm vaccine.

HBV có thể tồn tại ngoài cơ thể ít nhất 7 ngày. Các đường lây truyền chính là từ mẹ sang con, da có vết thương hoặc niêm mạc tiếp xúc với máu hoặc dịch cơ thể, quan hệ tình dục, dùng chung bơm kim tiêm, dao cạo râu, vật sắc nhọn có dính máu của người bệnh.

Trong giai đoạn cấp tính, hầu hết bệnh nhân không có triệu chứng. Một số trường hợp có thể bị vàng da, vàng mắt, nước tiểu sẫm màu, mệt mỏi, buồn nôn, đau bụng.

Phương pháp điều trị viêm gan virus B cấp và mạn tính khác nhau. Người bệnh có thể chỉ cần nghỉ ngơi, cung cấp đủ dinh dưỡng. Trường hợp nặng có thể cần dùng thuốc kháng virus.

Virus viêm gan C (HCV)

Virus viêm gan C có thể gây viêm gan cấp và viêm gan mạn. Bệnh lây chủ yếu qua đường máu do dùng chung bơm kiêm tiêm, sử dụng lại dụng cụ y tế không được tiệt trùng; đường tình dục; từ mẹ sang con.

Người bệnh có thể bị sốt, mệt mỏi, chán ăn, buồn nôn, nôn, đau bụng, vàng da, vàng mắt, nước tiểu sẫm màu. Phần lớn bệnh nhân nhiễm virus viêm gan C sẽ chuyển sang mạn. Trong nhiều trường hợp, bệnh nhân không có triệu chứng cho tới khi xuất hiện biến chứng.

Bác sĩ Khiêm cho hay viêm gan virus C có thể điều trị khỏi bằng thuốc kháng virus tác động trực tiếp (DAA) với hiệu quả trên 95%. Chưa có vaccine phòng virus viêm gan C, do đó phòng lây nhiễm HCV chủ yếu là giảm nguy cơ phơi nhiễm với virus.

Virus viêm gan D (HDV)

HDV cần có sự hiện diện kháng nguyên virus viêm gan B để tồn tại và nhân lên. Thể đồng nhiễm HBV và HDV là thể bệnh nặng nhất của viêm gan virus mạn vì nguy cơ cao gây xơ gan, ung thư gan.

Đường lây truyền của HDV giống đường lây truyền của HBV. Chẩn đoán viêm gan D dựa vào xét nghiệm phát hiện kháng thể với HDV và xét nghiệm phát hiện HDV RNA trong máu. Hiện chưa có vaccine phòng ngừa viêm gan virus D, tuy nhiên tiêm vaccine viêm gan B có thể phòng tránh đồng thời cả hai loại virus này.

Virus viêm gan E (HEV)

Virus viêm gan E lây truyền qua đường phân – miệng, khi uống nước nhiễm bẩn, virus trong phân người nhiễm thâm nhập vào hệ thống cung cấp nước uống. Ngoài ra, ăn thịt nấu chưa chín hoặc thịt động vật nhiễm bệnh cũng có nguy cơ cao nhiễm bệnh.

Triệu chứng thường gặp như sốt nhẹ ở giai đoạn đầu, ăn kém, buồn nôn và nôn, vàng da, đau bụng, nước tiểu sẫm màu. Phần lớn các trường hợp biểu hiện triệu chứng cấp tính và khỏi.

Chẩn đoán xác định viêm gan virus E dựa vào xét nghiệm phát hiện kháng thể HEV IgM trong máu. Không có thuốc điều trị đặc hiệu cho viêm gan virus E cấp tính. Phần lớn các trường hợp tự giảm. Một số trường hợp nặng, phụ nữ mang thai có triệu chứng cần nhập viện theo dõi điều trị.

Bác sĩ Khiêm khuyến cáo mỗi người nên duy trì lối sống lành mạnh, tiêm các loại vaccine hiện có để phòng viêm gan virus. Chủ động khám sức khỏe định kỳ hỗ trợ phát hiện sớm tổn thương gan, từ đó định hướng chẩn đoán nguyên nhân, điều trị kịp thời và ngăn ngừa bệnh tiến triển gây biến chứng nguy hiểm.

Ly Nguyễn