Điều gì xảy ra khi người bệnh tiểu đường, suy thận uống phải sữa giả?

Ngày 17/4, Ths. Bs Phạm Thị Thanh Huyền, Khoa Khám tư vấn dinh dưỡng người lớn, Viện Dinh dưỡng, cho biết như trên sau khi Bộ Công an vừa triệt phá đường dây sản xuất, tiêu thụ 573 nhãn hiệu sữa giả các loại dành cho người bị tiểu đường, suy thận, trẻ sinh non, phụ nữ mang thai.

Sữa là thực phẩm có giá trị dinh dưỡng cao, thành phần có đủ các chất protein (đạm), lipid (béo), carbohydrate (đường bột), vitamin và chất khoáng giúp cơ thể phát triển khỏe mạnh. Sữa tốt cho mọi lứa tuổi, kể cả người đang mắc bệnh lý mạn tính như đái tháo đường, suy thận. Song, uống sữa không đảm bảo chất lượng hay không phù hợp với tình trạng bệnh lý có thể gây tác hại nghiêm trọng.

“Sữa hay thực phẩm công bố dưới dạng thực phẩm bảo vệ sức khỏe song không chứa thành phần như ghi trên nhãn hay quảng cáo, cũng sẽ ảnh hưởng đến sức khỏe và tâm lý người bệnh”, bác sĩ Huyền nói.

Đối với người bệnh đái tháo đường, uống sữa không đảm bảo chất lượng, ví dụ chứa hàm lượng đường cao, có thể làm tăng đường huyết nhanh chóng khiến cơ thể mất kiểm soát đường huyết, làm tăng nguy cơ biến chứng của bệnh. Sữa không đảm bảo chất lượng có thể chứa nhiều chất béo bão hòa làm tăng đề kháng insulin gây khó kiểm soát tình trạng bệnh. Ngoài ra, sữa kém chất lượng có thể chứa các chất phụ gia, chất tạo ngọt không an toàn hay vượt quá mức cho phép, ảnh hưởng xấu đến chức năng chuyển hóa của cơ thể.

Với người suy thận, chế độ ăn cần kiểm soát protein, kali, phospho để giảm gánh nặng cho thận. Sữa không đạt chuẩn hay uống sữa không phù hợp với tình trạng bệnh lý có thể chứa lượng protein, kali, phospho cao nên thận phải hoạt động quá sức để đào thải. Cơ thể tăng tải protein (đạm) sẽ làm tăng ure máu khiến suy thận tiến triển nhanh hơn. Nếu sữa chứa nhiều kali, thận không đào thải kịp sẽ dẫn đến rối loạn nhịp tim rất nguy hiểm. Sữa chứa nhiều phospho có thể làm cho người suy thận nguy cơ bị vôi hóa mạch máu, tổn thương mắt, biến chứng tim mạch.

“Hậu quả lâu dài của việc sử dụng sữa không đảm bảo chất lượng ở người suy thận là làm tiến triển bệnh nặng hơn, khiến thận không thể hồi phục dẫn tới phải chạy thận nhân tạo và xuất hiện thêm biến chứng thiếu máu, loãng xương, bệnh tim do thận…”, bác sĩ Huyền nói.

Vì vậy, bác sĩ khuyến cáo người tiêu dùng cần chọn sữa có nguồn gốc rõ ràng, có chứng nhận an toàn đầy đủ. Không nên sử dụng sữa trôi nổi không rõ nguồn gốc. Đọc kỹ nhãn mác bao bì sữa trước khi sử dụng. Tùy theo tình trạng bệnh lý, người bệnh nên tham khảo ý kiến bác sĩ hoặc chuyên gia dinh dưỡng trước khi chọn loại sữa phù hợp.

TS. BS Bùi Thị Thúy, Khoa Khám Tư vấn dinh dưỡng người lớn, Viện Dinh Dưỡng, khuyến nghị người bệnh tiểu đường ưu tiên loại sữa chuyên biệt cho người đái tháo đường, có chỉ số đường huyết thấp (low GI), giúp làm chậm quá trình hấp thu đường vào máu. Tránh loại sữa có chứa đường tinh luyện, siro, maltodextrin, hoặc các chất tạo ngọt dễ gây tăng đường huyết. Nên chọn sản phẩm có chứa chất xơ hòa tan như inulin hoặc FOS giúp cải thiện hệ vi sinh đường ruột và kiểm soát glucose tốt hơn.

Còn đối với bệnh suy thận, mục tiêu dinh dưỡng là giảm tải chuyển hóa cho thận, kiểm soát lượng protein, phospho, kali và natri trong khẩu phần. Sữa dành riêng cho người bệnh thận thường có công thức đặc biệt: hàm lượng đạm (protein) thấp nhưng giá trị sinh học cao, lượng kali, phospho và natri được kiểm soát chặt. Tránh loại sữa bổ sung nhiều vitamin D và canxi nếu người bệnh kèm tăng canxi máu. Ưu tiên chọn sữa giàu năng lượng (calo cao) nhưng không gây tăng tải điện giải.

Sữa dành cho người bệnh thuộc nhóm thực phẩm được kiểm soát chặt về quy định công bố chất lượng sản phẩm của doanh nghiệp. Theo Nghị định 15/2018 của Chính phủ, doanh nghiệp tự công bố thành phần chất lượng sản phẩm của mình và chịu trách nhiệm về công bố này, trừ 4 nhóm được kiểm soát chặt gồm thực phẩm bảo vệ sức khỏe, thực phẩm dinh dưỡng y học, thực phẩm dùng cho chế độ ăn đặc biệt, sản phẩm dinh dưỡng dùng cho trẻ đến 36 tháng tuổi. Bộ Y tế ghi nhận khoảng 96% doanh nghiệp đang tự công bố chất lượng, sau khi rà soát 573 nhãn hiệu sữa giả trong đường dây vừa bị Bộ Công an triệt phá.

Lê Nga