Triglyceride

Triglyceride là gì?

Triglyceride (chất béo trung tính) được cơ thể tạo ra từ năng lượng dư thừa, nhất là sau khi tiêu thụ nhiều tinh bột, đường, rượu bia.

Khi một người ăn nhiều calo hơn nhu cầu của cơ thể, chất béo trung tính sẽ được tạo ra trong cơ thể và lưu trữ trong các tế bào mỡ. Mức chất béo trung tính cao (một dạng rối loạn lipid máu) có liên quan đến tăng nguy cơ mắc các bệnh mạn tính khác nhau.

Vai trò của triglyceride

Triglyceride có thể được chuyển hóa thành axit béo và được sử dụng để:

• Nuôi dưỡng cơ bắp.
• Tạo nhiệt cho cơ thể.
• Cung cấp năng lượng cho các chức năng cần thiết của cơ thể.

Chỉ số triglyceride bình thường là bao nhiêu?

Ở người khỏe mạnh, chỉ số triglyceride nên dưới 1,7 mmol/L. Nếu chỉ số này trong khoảng 1,7-2,2 mmol/L là cao nhẹ, từ 2,3 mmol/L trở lên là cao. Đặc biệt khi triglyceride vượt quá 5,6 mmol/L, nguy cơ viêm tụy cấp, bệnh tim mạch tăng rõ rệt.

Nguyên nhân triglyceride cao

Chất béo trung tính tăng cao có thể do nhiều yếu tố lối sống như chế độ ăn uống có nhiều đường và chất béo bổ sung, lượng chất béo nội tạng cao, hút thuốc, thói quen ít vận động. Bệnh tim, tuyến giáp, bệnh thận và gan, tiểu đường, cholesterol-LDL cao, cholesterol-HDL thấp cũng liên quan đến chất béo trung tính cao. Tình trạng sức khỏe này có thể do tác dụng phụ của một số loại thuốc dùng để điều trị huyết áp cao, HIV và ung thư vú.

Nguy cơ

Triglyceride cao, đặc biệt khi kết hợp với LDL cholesterol (cholesterol xấu) cao và HDL cholesterol (cholesterol tốt) thấp, có thể làm tăng nguy cơ mắc các bệnh tim mạch như xơ vữa động mạch, đau tim, đột quỵ.

Chỉ số triglyceride cao cũng có thể là dấu hiệu của các vấn đề sức khỏe khác như gan nhiễm mỡ, tiểu đường type 2, viêm tụy cấp.

Điều trị

Thay đổi thói quen ăn uống, vận động thường xuyên, ngủ đủ giấc, kiểm soát căng thẳng và bỏ hút thuốc… giúp cải thiện mức chất béo trung tính. Nhiều trường hợp có thể điều trị bằng thuốc.

Tăng cường chất xơ: Tiêu thụ ít nhất 25 g chất xơ mỗi ngày có thể giúp giảm triglyceride cũng như cholesterol, đường huyết, huyết áp và cân nặng. Chất xơ hòa tan sẽ chuyển thành dạng gel trong đường tiêu hóa, giữ lại chất béo để chúng không thể được hấp thụ hết. Chất xơ không hòa tan giúp quá trình đi đại tiện đều đặn.

Một số thực phẩm giàu chất xơ nên bổ sung vào chế độ ăn uống bao gồm đậu, đậu lăng, yến mạch, rau xanh, bánh mì, lúa mì nguyên cám, gạo lứt, khoai lang…

Ăn uống lành mạnh: Hạn chế thực phẩm giàu chất béo bão hòa, chất béo chuyển hóa, đường và carbohydrate tinh chế. Thay thế các món ăn nhiều kem hoặc phô mai bằng công thức nấu ăn sử dụng dầu thực vật hoặc dầu ô liu.

Ăn cá: Cá thu, cá hồi, cá trích, cá mòi rất giàu axit béo omega-3 – một loại chất béo giúp giảm triglyceride. Ưu tiên chế biến cá theo cách lành mạnh. Chiên rán sử dụng nhiều dầu mỡ không lành mạnh, có chứa chất béo bão hòa có thể lấn át chất béo lành mạnh có trong cá. Thay vào đó, hãy thử phương pháp nướng hoặc hấp.

Các nguồn omega-3 khác ngoài cá cũng giúp giảm triglyceride gồm hạt óc chó, hạt lanh, các sản phẩm từ đậu nành (như đậu phụ) và rau xanh đậm.

Tập thể dục thường xuyên: Tập luyện giúp cơ thể đốt cháy calo, có thể kiểm soát triglyceride hiệu quả.

Giảm cân (nếu thừa cân): Cân nặng dư thừa có thể làm tăng triglyceride.

Kiểm soát các bệnh lý khác: Người mắc bệnh tiểu đường, cao huyết áp hãy tuân thủ phương pháp điều trị của bác sĩ để kiểm soát bệnh đồng thời giảm nguy cơ biến chứng.

Kiểm tra sức khỏe định kỳ: Các chuyên gia khuyên nên xét nghiệm chỉ số triglyceride 6 tháng một lần đối với người có nguy cơ cao và mỗi năm một lần đối với người khỏe mạnh bình thường.

Bảo Bảo