Acid uric

Acid uric là gì?

Purin có trong nội tạng động vật, thịt bò, các thức uống có cồn như rượu, bia… Khi tiêu thụ các thực phẩm này, purin sẽ chuyển hóa thành acid uric.

Thông thường, acid uric được hòa tan vào máu, sau đó đào thải ra ngoài qua nước tiểu. Tuy nhiên, một vài nguyên nhân dẫn tới tình trạng tăng sinh hoặc giảm thải acid uric khiến nồng độ acid uric trong máu tăng cao (gọi là tăng acid uric máu). Chúng hình thành các tinh thể muối urat và lắng đọng trong da, các khớp, thận, gây ra nhiều bệnh lý khác nhau.

Acid uric có vai trò rất quan trọng trong quá trình chẩn đoán và điều trị một số bệnh lý như gout, sỏi thận… Chỉ số acid uric máu còn được dùng để theo dõi nồng độ acid uric của người bệnh ung thư đang hóa trị hoặc xạ trị, đồng thời theo dõi nguy cơ lắng đọng urat ở thận, đánh giá nguy cơ gây suy thận.

Chỉ số acid uric bình thường là bao nhiêu?

Để đo chỉ số acid uric trong máu, người bệnh cần làm xét nghiệm định lượng acid uric. Bạn cần nhịn ăn trong khoảng 4-8 tiếng, không sử dụng thuốc, thực phẩm chức năng hoặc các chất kích thích, đồ uống có cồn.

• Mức độ 1: Nồng độ acid uric trong máu < 6,5 mg/dl (< 380 μmol/lít), bình thường, an toàn.
• Mức độ 2: Nồng độ acid uric trong máu 6,5-7,2mg/dl (380-420 μmol/lít), mức có thể chấp nhận.
• Mức độ 3 và 4: Nồng độ acid uric trong máu lần lượt là 7,2 -8,2mg/dl (420-480 μmol/lít) và 8,2-10 mg/dl (480-580 μmol/lít), có thể xuất hiện một vài dấu hiệu của những cơn gout cấp, tần suất tăng lên khi chỉ số acid uric cao.
• Mức độ 5 và 6: Nồng độ acid uric trong máu 10-12 mg/dl (580-700 μmol/lít) và > 12 mg/dl (> 700 μmol/lít) thường gặp ở giai đoạn gout mạn tính, khi đã xuất hiện các hạt tophi dưới da.

Các bệnh lý liên quan đến acid uric cao

Bệnh gout

Khi nồng độ axit uric trong máu tăng vượt mức bão hòa, nó sẽ kết tinh thành các tinh thể urat sắc nhọn, lắng đọng tại các khớp và mô mềm. Sự tích tụ này gây ra phản ứng viêm cấp tính với các triệu chứng sưng, nóng, đỏ, đau dữ dội tại các khớp, đặc biệt là khớp ngón chân cái. Nếu không kiểm soát có thể dẫn đến tổn thương khớp vĩnh viễn, hình thành các hạt tophi dưới da.

Bệnh thận

Axit uric cao gây bệnh thận theo hai cơ chế chính là trực tiếp lắng đọng tinh thể urat trong nhu mô thận, gây viêm và tổn thương ống thận, dẫn đến bệnh thận mạn tính hoặc suy thận. Với cơ chế gián tiếp, nó hình thành sỏi thận từ tinh thể urat, gây tắc nghẽn đường tiết niệu, ứ nước và làm giảm chức năng thận.

Các triệu chứng của sỏi thận bao gồm đau lưng hoặc hông dữ dội, tiểu ra máu và đi tiểu thường xuyên. Nếu không được phát hiện hoặc điều trị sớm, sỏi thận có thể chặn dòng nước tiểu, gây nhiễm trùng, thậm chí dẫn đến các vấn đề về thận lâu dài.

Xem thêm Điều gì xảy ra khi axit uric cao?

Các yếu tố nguy cơ

• Giới tính nam
• Tiền sử gia đình mắc bệnh gout hoặc sỏi thận
• Béo phì
• Huyết áp cao
• Tiểu đường
• Bệnh thận
• Sử dụng một số loại thuốc (thuốc lợi tiểu, aspirin liều thấp)
• Chế độ ăn uống không lành mạnh

Phòng ngừa acid uric cao

• Chế độ ăn uống lành mạnh như hạn chế thực phẩm giàu purin, ăn nhiều rau xanh và trái cây.
• Uống đủ nước giúp thận đào thải acid uric hiệu quả.
• Duy trì cân nặng hợp lý.
• Hạn chế rượu bia.
• Tập thể dục thường xuyên.
• Kiểm tra sức khỏe định kỳ để phát hiện sớm cũng như điều trị kịp thời các bệnh lý liên quan.

Bảo Bảo