Sáng 14-11, Viện Nghiên cứu Phát triển TPHCM (HIDS) phối hợp cùng Đại học VinUni tổ chức hội thảo khoa học “Tham vấn ý kiến về dự thảo Đề án Chuyển đổi Xanh cho TPHCM mới”. 

Sự kiện thu hút sự tham gia của các chuyên gia, cơ quan, doanh nghiệp và các bên liên quan, nhằm lấy ý kiến hoàn thiện kế hoạch phát triển bền vững, hướng tới mục tiêu phát thải ròng bằng “0” vào năm 2050.

Chuyển đổi xanh TPHCM đồng bộ

PGS.TS Phan Thị Thục Anh, Phó Hiệu trưởng VinUni, nhấn mạnh quá trình mở rộng TPHCM, sáp nhập với Bình Dương và Bà Rịa – Vũng Tàu, đặt ra yêu cầu cấp thiết về một chiến lược chuyển đổi xanh đồng bộ. 

TP HCM đã thử nghiệm các mô hình du lịch xanh, giao thông xanh, nông nghiệp công nghệ cao và lối sống xanh ứng dụng công nghệ số, AI, IoT.

Dự thảo xác định 76 chỉ tiêu chuyển đổi xanh, bao gồm năng lượng, giao thông – logistics, hạ tầng đô thị, công nghiệp, thương mại – dịch vụ, nông nghiệp, lối sống – tiêu dùng bền vững, tài chính và nguồn nhân lực. 

 TPHCM dự kiến thành lập Ban Chỉ đạo Chuyển đổi Xanh và Quỹ Chuyển đổi Xanh, huy động 15–20% vốn nhà nước, phần còn lại từ xã hội và quốc tế, để điều phối và triển khai dự án.

Hội thảo cũng kiến nghị Chính phủ và các bộ ngành áp dụng cơ chế tài chính xanh, phát hành trái phiếu xanh, vận hành sàn giao dịch tín chỉ carbon, đồng bộ hóa quy hoạch năng lượng – giao thông – hạ tầng đô thị, hoàn thiện hành lang pháp lý về dữ liệu. 

Ban Chỉ đạo Chuyển đổi Xanh – Thông minh trực thuộc UBND TP HCM sẽ giám sát và đánh giá kết quả.

Áp lực kép thúc đẩy xanh hóa TP HCM

Ông Phạm Bình An, Phó Viện trưởng HIDS, nhấn mạnh TPHCM đang chịu sức ép “kép”, đó là phải tăng trưởng kinh tế mạnh mẽ trong khi phải đối mặt rủi ro ngập úng, ô nhiễm và quá tải hạ tầng. Chuyển đổi xanh vì thế trở thành con đường bắt buộc để phát triển bền vững.

TP HCM sẽ trở thành trung tâm kinh tế – tài chính – khoa học – công nghệ vùng Đông Nam Bộ, nhưng cũng đối mặt nhiều thách thức như ô nhiễm nghiêm trọng, hơn 70 điểm ngập, hệ thống thoát nước chỉ đạt 75% công suất, phát thải giao thông cao, quản lý chất thải rắn yếu, nhận thức tiêu dùng chưa bền vững, sụt lún và biến đổi khí hậu.

Dự thảo Đề án gợi mở nhiều giải pháp trọng điểm: Phát triển giao thông – logistics xanh, thúc đẩy metro, xe buýt điện, mô hình đô thị nén gắn với giao thông, mở rộng hạ tầng phi cơ giới, thí điểm vùng phát thải thấp (LEZ) tại Cần Giờ, Côn Đảo, chuyển đổi phương tiện sang năng lượng sạch, xây dựng mạng lưới trạm sạc đồng bộ. 

Trong 9 năm tới, 47 dự án trọng điểm được triển khai, gồm tuyến metro số 2, đường sắt đô thị 3A, tái cấu trúc mạng lưới xe buýt, phát triển trạm sạc công cộng.

Góp ý đề án, đại diện Tập đoàn Becamex nhấn mạnh các dự án đường sắt vận tải hàng hóa cần ưu tiên chiến lược, kết nối các khu công nghiệp với cảng, qua đó giảm hơn 1,5 triệu tấn CO2 mỗi năm, giảm 38% lưu lượng giao thông đường bộ. 

Các chuyên gia khác cảnh báo tình trạng sụt lún tại TPHCM đang diễn ra nhanh và nghiêm trọng, đòi hỏi giải pháp giám sát và kiểm soát chặt chẽ để bảo đảm an toàn lâu dài cho thành phố.