Sản phẩm chế biến từ gạo còn nhiều dư địa

Trong lúc xuất khẩu gạo gặp khó khi thị trường số 1 là Philippines tạm ngưng nhập khẩu trong 60 ngày, kéo theo giá gạo sụt giảm, thì những đơn hàng xuất khẩu các sản phẩm chế biến từ gạo vẫn duy trì đều đặn.

Tăng trưởng cao

Bà Trương Thị Hồng Hà, Giám đốc Công ty TNHH Sản xuất và Thương mại quốc tế Khánh Hà (Khánh Hà Food, trụ sở TP HCM, nhà máy đặt tại vùng nguyên liệu Lâm Đồng, khu vực Bình Thuận trước đây) chuyên xuất khẩu các sản phẩm chế biến từ gạo, cho hay nhu cầu thị trường với các sản phẩm của công ty đang cao, công ty tăng trưởng từ 20%-30%.

Thị trường các nước châu Âu, châu Á, châu Mỹ… đều có nhu cầu cao đối với sản phẩm này khi người tiêu dùng có xu hướng giảm ăn cơm, tăng dùng các món làm từ bột gạo.

Đặc biệt, bột gạo là không có thành phần gluten (chủ yếu có trong các loại ngũ cốc chứa lúa mì, lúa mạch và lúa mạch đen, cũng như trong các sản phẩm chế biến từ chúng – PV) trong khi nhiều người bị dị ứng với thành phần này. Nhiều nơi đặt hàng sợi spaghetti (mì Ý) bằng bột gạo và với giá bán tương đương, sợi spaghetti không gluten có nhiều lợi thế. “Chúng tôi mới nhập công nghệ mới, rút thời gian luộc sợi bún, phở khô xuống còn dưới 4 phút, giúp việc chế biến nhanh hơn trong khi các công nghệ cũ thời gian luộc phải hơn 10 phút. Ngoài ra, sợi bún, phở của chúng tôi thẳng giúp tối ưu không gian chứa đựng, vận chuyển” – bà Hà nêu.

Theo bà Hà, việc xuất khẩu sản phẩm chế biến giúp gia tăng giá trị cho hạt gạo Việt cũng như các món ăn phong cách ẩm thực Việt. Bà dẫn chứng nếu như 1 kg gạo loại chuyên dùng làm bún xuất khẩu giá 12.000 đồng/kg, khi chế biến bún khô có thể xuất khẩu với đơn giá 40.000 – 50.000 đồng/kg (1 kg gạo làm ra từ 0,7-0,9 kg bún, phở khô) và thời gian bảo quản cũng lâu hơn. “Trước đây, chúng tôi chủ yếu gia công cho đối tác nay phát triển thêm mảng sản phẩm mang thương hiệu của công ty để xuất khẩu” – bà Hà chia sẻ.

Trong khi đó, ông Nguyễn Hữu Vinh, Giám đốc Công ty CP IPP Sachi (Gia Lai), cho biết công ty đã xuất một số sản phẩm bánh tráng gạo nướng và bánh tráng cuốn, chủ yếu phục vụ người Việt ở nước ngoài. Hiện tại, mỗi tháng công ty dùng khoảng 100 tấn gạo nguyên liệu. “Mới đây, chúng tôi có thêm dòng sản phẩm snack xuất khẩu sang Mỹ theo khẩu vị của người bản địa gồm nguyên liệu chính là bánh tráng tẩm bơ hoặc phô-mai” – ông Vinh hào hứng chia sẻ.

Cũng tại Gia Lai, Công ty TNHH MTV Vita (thương hiệu Vidata) của ông Đặng Ngọc Vũ dù mới khởi nghiệp nhưng đã xuất khẩu được nhiều sản phẩm từ gạo như bánh hỏi, bánh canh rau củ với màu tự nhiên từ hẹ, hoa đậu biếc, mè đen, bí đỏ… theo đơn đặt hàng gia công. “Đơn hàng còn nhỏ, phải ghép container nhưng tiềm năng lớn. Khi DN phát triển hơn, chúng tôi sẽ hướng đến xuất khẩu trực tiếp” – ông Vũ khẳng định.

Đưa ẩm thực Việt vươn xa

Không chỉ xuất khẩu sản phẩm chế biến từ gạo dạng nguyên liệu, nhiều DN còn xuất khẩu được những sản phẩm hoàn chỉnh từ gạo. Tại hội chợ, triển lãm “Kết nối chuỗi cung ứng hàng hóa quốc tế” do Bộ Công Thương phối hợp cùng UBND TP HCM tổ chức hồi đầu tháng 9, gian hàng AK Food của Công ty CP Sản xuất thực phẩm Anh Kim trưng bày nhiều sản phẩm vừa ra mắt phục vụ thị trường xuất khẩu như: cơm tươi gạo lứt, cơm tươi hạt sen, cơm tươi đậu gà.

Bà Nguyễn Thị Thu, Chủ tịch HĐQT kiêm Tổng Giám đốc AK Food, cho biết đây là dòng sản phẩm gia tăng giá trị cho hạt gạo của người nông dân, giúp người tiêu dùng có bữa ăn tiện lợi nhưng ngon, đầy đủ dinh dưỡng, lành mạnh. “Người tiêu dùng chỉ cần bỏ sản phẩm trực tiếp vào lò vi sóng, hâm nóng vài phút là có thể dùng ngay” – bà Thu chia sẻ.

Trước đó, AK Food đã xuất khẩu cháo tươi sang nhiều thị trường, nổi bật là Mỹ với nhiều tín hiệu tích cực.

Dù có nhiều tín hiệu khả quan nhưng xuất khẩu sản phẩm chế biến sâu cần sự đầu tư lâu dài trong nghiên cứu phát triển sản phẩm và cả đàm phán với đối tác để có đơn hàng. Ngoài ra, các DN cũng phải tối ưu hóa chi phí để tăng khả năng cạnh tranh. Điển hình là thương hiệu Vua Cua với món bánh canh cua đông lạnh xuất khẩu sang Mỹ. Sau một năm thành công với phiên bản tô, DN này tiếp tục tung ra phiên bản túi. Bà Đoàn Thị Anh Thư, sáng lập thương hiện này, lý giải: “Kinh tế khó khăn buộc chúng tôi phải tối ưu cả 3 yếu tố: ngon hơn, giá hợp lý hơn, tiện lợi hơn. Phiên bản túi chi phí thấp hơn, nhỏ gọn hơn, trong cùng một diện tích tủ lạnh có thể chứa được 3 túi thay vì chỉ 1 tô”.

Ông Nguyễn Hữu Vinh cho biết dù Việt Nam có tổ chức nhiều hội chợ quốc tế ở trong nước nhưng không hiệu quả bằng tham gia hội chợ ở nước ngoài. “Chúng tôi nhận thấy dư địa xuất khẩu còn rất nhiều nhưng DN cần sự hỗ trợ thêm của chính quyền địa phương để chuẩn hóa vùng nguyên liệu theo từng thị trường và xúc tiến thương mại ở nước ngoài. Còn với nguồn lực hiện có, công ty chưa thể đi nhanh” – ông Vinh bộc bạch.